Utrechtse financiële uitstroombelemmeringen opvang grotendeels opgelost

Vorig jaar juni presenteerde een taskforce van het Leger des Heils, Tussenvoorziening en Gemeente Utrecht een rapport over financiële uitstroombelemmeringen van cliënten in de opvang. Daaruit bleek dat 150 mensen langer in de opvang bleven doordat er een financieel knelpunt was. Dit jaar kunnen we melden dat van 71% van deze cliënten het financieel knelpunt opgelost is. Ook zijn er structurele oplossingen aangedragen om dit soort knelpunten in de toekomst te voorkomen. Hoe we dat gedaan hebben? Hieronder een korte toelichting, het hele rapport is hier te vinden.

Financiële knelpunten- hoe zat het ook alweer
Uit het onderzoek van de taskforce van 2016 bleek dat vooral het hebben van schulden een te groot risico vormde voor uitstroom naar zelfstandige woonruimte. Ook het niet op orde hebben of kunnen krijgen van het inkomen bleek een groot struikelblok. Logisch want daardoor was het niet zeker of de huurbetaling bij zelfstandig wonen goed zou verlopen. Ook bleek dat niet alle partijen in de stad elkaar goed wisten te vinden waardoor de samenwerking tussen begeleiders niet altijd even goed was. En tot slot waren er soms knelpunten in de werkalliantie tussen cliënt en begeleider waardoor de cliënt niet altijd tijdig de juiste financiële hulp kreeg.

Oplossingen op casusniveau
In 2017 zijn de 150 dossiers gemonitord door de taskforce: we hebben meegedacht over oplossingen, zowel op dossier niveau als casus overstijgend. Aan het eind van het jaar bleek dat 45% van de dossiers opgelost waren: de cliënten waren –bijna- uitgestroomd naar zelfstandige woonruimte en hun financiële probleem was opgelost. Bij een ander deel (26%) waren de financiële knelpunten wel opgelost maar bleek de cliënt toch niet klaar voor uitstroom. Vaak was dat omdat er in het voorbijgaande jaar nieuwe problemen op andere leefgebieden waren ontstaan; dit is helaas kenmerkend voor de kwetsbare opvangdoelgroep.
Voor 71% van de cliënten is het financiële knelpunt dus opgelost. Dit kwam deels door het meedenken van de taskforce leden. Er werden suggesties gedaan waar begeleiders nog niet aan hadden gedacht, mogelijkheden die nog niet waren benut. Maar het kwam ook door een andere mindset bij de woonbegeleiders: door in gesprek te gaan over deze cliënten en hun financiële probleem werd dat meer onder de aandacht gebracht en werd er meer oplossingsgericht gedacht.

Een greep uit de structurele oplossingen
Naast de oplossingen op casusniveau heeft de taskforce casusoverstijgende oplossingen bewerkstelligd:
Werkprocessen binnen organisaties zijn aangepast: zo krijgt bijvoorbeeld elke cliënt die instroomt bij de Tussenvoorziening nu een financiële intake. De financiële problemen worden in kaart gebracht en daar wordt vanaf de start aan gewerkt.
– In de U-wijzer die jaarlijks door de Tussenvoorziening en U centraal wordt ontwikkeld zitten verwijsposters voor woonbegeleiders om ze de weg te wijzen naar passende financiële hulpverlening in de stad.
– Er is een checklist uitstroom zelfstandig wonen voor woonbegeleiders gemaakt waarin eventuele risico’s van zelfstandig wonen in kaart worden gebracht, in elke fase van de begeleiding.
– Er wordt een Stadsbreed scholingsprogramma ontwikkeld voor hulpverleners: zowel voor Buurtteammedewerkers als opvangmedewerkers. Doel is om de hulpverleners te prikkelen om met financiën aan de slag te gaan en handvatten te bieden hoe ze dit kunnen doen. Eind 2018 zal de scholing van start gaan.
Door systeemproblematiek (echtscheiding leidt tot inkomens- en schuldenproblematiek, laag inkomen jongeren) en de vaak ‘giftige cocktail’ van knelpunten bij cliënten (ook op niet-financieel vlak) zit een aantal mensen uit het eerste onderzoek nog steeds in de opvang. Voor deze cliënten staat uitstroom uiteraard hoog op de agenda van de woonbegeleider; er wordt hard gewerkt om de belemmeringen weg te nemen.

Jora Wolterink, Stadsgeldbeheer